در این مقاله به صدای مورچه‌ای گوش می دهیم که یکی از دانشمندان بعد از یک عملکرد طولانی ضبط کرده است و نتیجه تحقیق این بود که مورچه واقعاً سخن می گوید و صدای آن به صورت ارتعاشات صوتی به نظر می آید که برای ضبط این ارتعاشات نیاز به دستگاههای بسیار دقیق داریم.

دکتر Robert Hickling سالهای زیادی حشرات را تحت نظر گرفت و صدای که از آنها صادر می شود را ضبط کرد. و این امر هنگامی آشکار شد که صدای مورچه را ضبط کرد و نتیجه این بود که رد مورچه را در زمینهای کشاورزی از طریق صدایش می‌توان پیدا کرد و چیزی که باعث حیرت این دانشمند شد این بود که نوع صداهایی که یک مورچه نسبت مورچه ای دیگر وقتی نسبت به مکان و موقعیت مورچه‌ها فرق می‌کرد.

در این جهان 12 هزار گونه مورچه وجود دارد و تعداد مورچه ها نسبت به تعداد انسانها چند برابر می باشد. به همین دلیل دانشمندان در حیرتند در برابر این همه تنوع در صدا و گونه های موجود در مورچه ها چگونه به یک نتیجه هدفمند برسند.

او توانست که صدای چند نوع مورچه را ضبط کند و این پژوهشها در سال 2006 در مجله Journal Of Sound and Vibration  به چاپ رسید و این اولین بار بود که انسان صدای واقعی مورچه را می‌شنید.

این دانشمند پژوهشها و تحقیقات زیادی را در این زمینه منتشر کرد و مهمترین آنها در مورد نحوة ارتباط مورچه‌ها با یکدیگر است که در مجله The Journal of the Acoustical Society of America با عنوان Analysis of Acoustic communication by ants به چاپ رسید و نتیجه این پژوهشها این بود که مورچه از لحاظ شنوایی بر ما انسانها برتری دارد.

دانشمندان می‌گویند که مورچه از طریق شاخکهای حسی خود می‌تواند پیامهای صوتی را دریافت کند. مورچه صدای دریافتی را به صورتی خالص دریافت می‌کند زیرا که این شاخکها مانند دستگاههای پیشرفته صوتی, صدا را رتوش کرده و بدون هیچ صدای اضافی تحویل می‌گیرد و این امکان پیشرفته‌ای در زمینه ارتباطات می‌باشد که دانشمندان از آن غافل بودند و تازه در سالهای اخیر به حقیقت آن پی ببرند.

ولی قرآن کریم به این موضوع اشاره کرده و ما را در جریان این امر قرار داده که مورچه سخن می‌گوید:

خداوند می‌فرماید:

«آنگاه که به وادی مورچگان رسیدند, مورچه‌ای گفت: ای مورچگان به خانه‌هایتان داخل شوید مبادا سلیمان و سپاهش بدون توجه شما را پایمال کنند.»

(سوره نمل, آیه 18)

در این آیه, به وجود زبانی که مورچگان با هم سخن می‌گویند, صریحاً اشاره شده است و خداوند بزرگ این نیرو را به حضرت سلیمان داده تا بتواند این زبان را بفهمد و درک کند.

امروزه دانشمندان در سعی و تلاشند صداهایی که مورچه از خود صادر می کند را بفهمند ولی آنها بعد از سالها پژوهش طولانی مدت توانستند فقط چهارنوع از این صداها را تشخیص بدهند.

مورچه در هنگام احساس, صدایی که مخصوص به احساس خطر کردن را نشان می‌دهد از خود صادر می کند در همین حین مورچه‌ها این نوع صدا را به همه دوستانشان می‌فرستند و آنها این صدا را می‌شنوند و در مقابل آن عکس‌العمل نشان می‌دهند.

 

دانشمندان تأکید دارند که مورچه‌ها به انسانها شباهت دارند. به این ترتیب که مورچه کارهایش را به طور منظم انجام می‌دهد. هنگام کار کردن با همدیگر صحبت می‌کنند. بعضی از مورچه کار جمع آوری غذا را انجام می دهند و بعضی دیگر مسیر رفت و آمد را تنظیم می‌کنند.

همه این کارها را با اصوات خاصی که نوع امر کردن, یاد دادن و ... می‌باشد صادر می‌کند و دیگر مورچه‌ها نسبت به این صداها عکس‌العمل نشان می‌دهند.

 

هنگامی که مورجه‌ای از طرف دشمن مورد حمله قرار می‌گیرد, صدای وحشتناک از خود صادر می‌کند. این صدا کاملاً ناشناس بوده و به صدای جنگ میان انسانها شباهت دارد. این صدا را برای ترساندن دشمن از خود درمی‌آورد.

 

 Phil Devries به این نتیجه رسید که حشرات, ارتعاشات صوتی ضعیفی را از خود صادر می‌کنند که فقط مورچه می‌تواند آن را تشخیص بدهد. به این منوال که مورچه حشراتی که ماده ای شیرین از خود ترشح می‌کنند را دوست دارد. حشرات در هنگام این کار ارتعاشات صوتی خاصی را از پراکنده می‌کنند که مورچه آن را دریافت کرده و به سوی روزی خود روان می‌شود.

در پایان ارتعاشات صوتی تنها وسیله برای ارتباط حشرات با یکدیگر است و به این منظور است که خداوند فرموده:

«و هیچ موجودی نیست مگر اینکه به ستایش او تسبیح می گوید. ولی شما تسبیحشان را نمی فهمید، به راستی که او بردبار و آمرزنده است.»

(سوره اسراء, آیه 44)

 Robert Hickling می گوید که مورچه تحت تأثیر صداهای انسانی قرار نمی‌گیرد ولی اگر ارتعاشات صوتی مناسب را به سمت مورچه ارسال کنیم, نسبت به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد و این به معنی وجود زبان خاص در میان مورچگان است که فقط خودشان آن را درک می‌کنند دقیقاً مثل انسان. در اینجاست که به گفته خداوند می‌رسیم که می‌فرماید:

«و هیچ جنبده ای در زمین و هیچ پرنده ای که با دو بال خویش پرواز می کند نیست مگر اینکه آنها گروههایی مانند شما هستند. ما در این کتاب از توضیح چیزی فروگذار نکرده ایم. آنگاه همه به سوی پروردگارشان محشور می گردند..»

(سوره انعام, آیه 38)

 

حالا به این نتیجه می‌رسیم که قرآن و علم با هم هماهنگی و تطابق دارد و می‌تواند دلیل خوبی برای کسانی که به این موضوع شک داشتند, باشد.

 

 

ارتباط شیمیایی در میان مورچه‌ها

دنیای مورچه معروف است به زبانی که توسط آن با هم ارتباط برقرار می‌کنند و آن از طریق ارتباط شیمیایی که مورچه از خود بروز می‌دهد, در نهایت این ارتباط نشان‌دهنده برتری مورچه بر انسان در این زمینه می‌باشد.

در یکی از پژوهشهای محققان در دنیای مورچه‌ها یک موضوع توجه مرا به خود جلب کرد و آن اینکه مورچه می‌تواند از طریق رایحه با دیگر مورچه‌ها ارتباط برقرار کند.

و ما هنوز به یک نتیجه قطعی در این زمینه نرسیده ایم که آیا مورچه از طریق رایحه یا یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند یا از طریق ارتعاشات صوتی, که آن هم از یک یا دو تحقیق یا پژوهش کافی نیست.

و می‌دانیم که هر تحقیقی باید از یک جایی شروع پیدا کند و به جایی ختم شود. دانشمندی که صدای مورچه را ضبط کرده بود 20 سال برروی این پژوهش کار کرده و هنوز به یک نتیجه واضحی نرسیده است.

تمامی سعی من در این مقاله این است که هر آنچه که با قرآن هماهنگ و مطابق باشد حق است و هر آنچه که با قرآن تضاد دارد باطل است.

بسیاری از نظریه‌های علمی همچنان یک نظریه باقیمانده مانده است ولی با آنچه که در قرآن آمده است تطابق دارد و به همین علت باید به یاد آوریم که این آیه کریم حاوی همان معنا می‌باشد و همانا قرآن و سنت, پایه و بنیان اصلی علم است که به آن تکیه می‌کنیم به همین منظور باید در مورد این آیه که خداوند فرموده "مورچه‌گفت" و  آیا مورچه واقعا سخن گفت آن چنان که در تفسیرات آمده است؟ فقط خدا می‌داند.

در پایان, عزیزان من بعد از دقت و تأمل در این حقایق چیزی نداریم جز اینکه خدا را سپاس گوییم.

----------

عبد الدائم الکحیل